PDF Basket
Urbanizacja, uprzemysłowienie i zmiany klimatu zwiększają poziom zagrożenia rozległymi katastrofami, takimi jak trzęsienia ziemi, wycieki chemicznych, powodzie i ataki terrorystyczne, ich częstotliwość i wpływ. Aby ograniczyć wpływ tych zdarzeń i liczbę ofiar, kluczowe jest reagowanie na nie szybko i skutecznie.
Służby ratownicze i zespoły ratownicze muszą być wyposażone w najnowocześniejsze narzędzia i specjalistyczne przyrządy, dzięki czemu będą mieć większe możliwości. Jednak metody operacyjne i narzędzia stosowane przez zespoły ratownicze są tak różne w poszczególnych państwach członkowskich, że często trudno jest wykorzystać je do wspólnego działania, zwłaszcza w wypadkach masowych.
„Zespołom pierwszego reagowania brakuje wspólnych kanałów monitorowania i komunikacji, a obecne zarządzanie nie uwzględnia takich kwestii, jak współpraca między różnymi zespołami, dzielenie się zasobami i planowanie operacyjne” — wyjaśnia Christos Ntanos, dyrektor ds. badań na Narodowym Uniwersytecie Technicznym w Atenach i koordynator projektu. „Często widzimy ratowników, którzy polegają na własnych zmysłach i podstawowym sprzęcie ochronnym, zamiast korzystać z najnowocześniejszych technologii wsparcia”.
Elektroniczny nos
Konsorcjum projektu Search and Rescue, składające się z 28 partnerów z 12 państw członkowskich UE, wykorzystało wiedzę i infrastrukturę z poprzednich projektów, takich jak CONCORDE i IMPRESS, do stworzenia własnego zestawu narzędzi i technologii pierwszej reakcji.
Zespół przyjął i rozszerzył możliwości wysoce interoperacyjnej, modułowej, otwartej platformy oprogramowania opracowanej w ramach projektu CONCORDE, służącej do komunikacji i koordynacji na potrzeby reagowania kryzysowego, aby uczynić ją bardziej elastyczną i skalowalną. Umożliwiło to w siedmiu pilotażowych scenariuszach na dużą skalę różnym grupom bardziej skuteczne współdziałanie. W przyszłości ułatwi to również osobom kierującym reagowaniem na katastrofy przyjmowanie nowych technologii i gotowych rozwiązań.
Konsorcjum opracowało również szereg nowych technologii i wynalazków. Obejmują one między innymi inteligentne „mundury” z wbudowanymi czujnikami, które śledzą parametry życiowe ratowników oraz otaczające warunki środowiskowe, inteligentne okulary, czujniki wykrywające promieniowanie oraz różne niebezpieczne gazy, zestaw ratunkowy opracowany specjalnie do ewakuacji małych dzieci ze stref katastrof, aplikacje na smartfony dla wolontariuszy, platformę e-learningową dla służb ratowniczych, centrum dowodzenia wykorzystujące rzeczywistość mieszaną dla osób podejmujących decyzje. „Skonstruowaliśmy również autonomicznego robota” — mówi Ntanos — „wyposażonego w spektrometr masowy zdolny do naśladowania psiego nosa”.
Zespół przetestował wszystkie te technologie podczas ćwiczeń przeprowadzonych w całej Europie, w których udział wzięło łącznie 716 osób. „Ćwiczenia te koncentrowały się na konkretnych przypadkach użycia, w tym trzęsieniach ziemi, powodziach, ratownictwie górskim i pożarach lasów” — dodaj Ntanos. Kluczem były ewaluacja i iteracyjne doskonalenie, a istotnych postępów dokonano poprzez ciągłą współpracę pomiędzy naukowcami a użytkownikami końcowymi. Ćwiczenia te nie tylko potwierdziły skuteczność technologii opracowanych w ramach projektu Search and Rescue, ale także utorowały drogę do ich płynnej integracji z istniejącymi systemami zarządzania katastrofami.
Wytyczanie drogi naprzód
Projekt zmierza w kierunku szerszego wdrożenia, a Ntanos podkreśla znaczenie trwałego zaangażowania interesariuszy. „Konieczna jest ścisła współpraca między badaczami, innowatorami, specjalistami ds. bezpieczeństwa publicznego, decydentami i całym społeczeństwem” — zauważa. Pielęgnowanie partnerstw i zabezpieczenie dalszego finansowania projektu posłuży do doskonalenia technologia i ułatwienie przejścia od prototypów do produktów gotowych do wprowadzenia na rynek.
Projekt Search and Rescue stanowi zmianę paradygmatu w podejściu Europy do zarządzania katastrofami. Dzięki wykorzystaniu potęgi technologii i wspieraniu współpracy ponad granicami oferuje on spojrzenie w przyszłość, w której służby ratownicze są wyposażone w narzędzia i wiedzę, których potrzebują, aby złagodzić skutki katastrof i ratować życie.
Gotowość ta zwiększy odporność państw członkowskich UE na skutki klęsk żywiołowych, ratując życie i minimalizując czas potrzebny społecznościom na powrót do normalności.