PDF Basket
Celem finansowanego ze środków UE projektu LIVESEED, uruchomionego w 2017 roku, było kompleksowe zbadanie kwestii dostępności ziaren ekologicznych oraz ich jakości z różnych perspektyw – od uwzględnienia czynników rynkowych aż do przepisów.
Ágnes Bruszik z Europejskiego Biura Międzynarodowej Federacji Rolnictwa Ekologicznego i koordynatorka tego projektu wyjaśnia: „Zależało nam między innymi, by dowiedzieć się, na ile rynek ten jest przejrzysty. Jakie są obecnie podaż i popyt w UE na nasiona ekologiczne? Czym kierują się rolnicy, gdy podejmują decyzję, czy korzystać z nasion ekologicznych, czy nie?”.
Projekt, który zrzeszył wokół siebie ekspertów z 18 krajów europejskich, poświęcony był również badaniu funkcjonalności istniejących baz danych dotyczących dostępności nasion ekologicznych oraz ocenie najlepszych praktyk w zakresie krajowych i europejskich polityk. Rolnicy potrzebują dużego wyboru różnorodnych upraw ekologicznych dostosowanych do warunków lokalnych, dlatego istotnym aspektem projektu było zajęcie się poprawą dostępności organicznych odmian o konkretnych cechach, na przykład tolerancji na czynniki stresogenne czy odporności na szkodniki i choroby.
Pora na ekologię
Zgodnie z ambitnymi założeniami projektu do tego celu miało prowadzić 60 zadań podrzędnych. Wśród nich znalazły się pierwsza w historii próba zebrania danych dotyczących podaży i popytu na nasiona ekologiczne w Europie oraz utworzenie routerowej bazy danych na skalę europejską. Dzięki niej dostawcy nasion będą mogli wprowadzić swoją ofertę do różnych krajowych baz danych za pomocą pojedynczego wpisu. Różne aspekty tego przedsięwzięcia konsultowano z 800 rolnikami prowadzącymi uprawy ekologiczne, dzięki czemu projekt LIVESEED doprowadził z powodzeniem do rozszerzenia platformy Organic Farm Knowledge o sekcję specjalnie poświęconą nasionom i hodowli.
„Opracowujemy też nową strategię zdrowotną dla nasion ekologicznych oraz wytyczne do osiągnięcia celu, jakim jest pełne przejście na stosowanie nasion organicznych do 2036 roku”, mówi Bruszik. „Planowana strategia będzie uwzględniać warunki produkcji nasion, a także stopień ich dojrzałości, mikrobiom oraz wpływ działań asenizacyjnych przeprowadzanych na nasionach ekologicznych”. Zespół projektu opracowuje też nowe modele próbne odmian uprawnych, które sprawdzą się lepiej w testowaniu odmian ekologicznych przez samych rolników, w warunkach lokalnych.
Oprócz nowych materiałów hodowlanych projekt LIVESEED umożliwił opracowanie również innego innowacyjnego rozwiązania, tak zwanej systemowej koncepcji hodowli. „To zachęci społeczność zajmującą się hodowlą roślin ekologicznych do wyjścia poza łańcuch wartości i włączenia hodowli ekologicznej do szerszych celów zrównoważonego rozwoju”, zauważa Bruszik. „Kolejnym krokiem będzie rozbicie tej koncepcji na cele operacyjne, a następnie ich wdrożenie”.
Spełnianie ekologicznych założeń
Projekt LIVESEED pomoże rolnikom spełnić stawiane przed nimi ambitne założenia europejskie. Do 2030 roku rolnictwo ekologiczne powinno pojawiać się na około 25 % gruntów rolnych w UE. „Korzyści płynące z tego projektu dla rolników obejmują lepszy dostęp do szerszej puli wysokiej jakości nasion, lepszą wiedzę na temat produkcji nasion oraz możliwość testowania nowych lub obiecujących odmian w lokalnych warunkach klimatycznych”, dodaje Bruszik. „Nowe materiały hodowlane udostępnione w ramach projektów takich jak LIVESEED pomagają zmniejszyć zależność od syntetycznych metod obróbki nasion, ponieważ projekty te promują uprawę odmian odpornych na choroby przenoszone przez nasiona i glebę. To z kolei umożliwia uprawę bezpieczniejszą dla środowiska”.
Większa różnorodność upraw ekologicznych, dostosowanych do warunków lokalnych i klimatycznych, pomaga dywersyfikować produkcję przez wprowadzanie płodozmianu i sprawia, że gospodarstwa ekologiczne stają się odporne na niekorzystne skutki zmiany klimatu.
Zespół projektowy przyczynił się również do opracowania nowych przepisów UE dotyczących ekologii, wnosząc swój wkład w konsultacje dla Komisji Europejskiej. Główny nacisk położono na wprowadzenie nowych typów ekologicznych materiałów rozmnożeniowych roślin. „Komisja planuje ustalić kryteria opisu cech odmian ekologicznych oraz określić warunki ich produkcji i wprowadzania na rynek”, mówi Bruszik. „W ramach prac nad projektem LIVESEED przedstawiliśmy pozytywny wykaz gatunków upraw do rozważenia”.