PDF Basket
Zielona chemia to wykorzystywanie zasobów odnawialnych, takich jak rośliny uprawne, drzewa i mikroorganizmy, do produkcji materiałów i energii. Wśród bioproduktów znajdują się bioplastiki i biodegradowalna odzież, a także nawozy i środki chemiczne pochodzenia biologicznego. Odejście od paliw kopalnych pozwala nam lepiej chronić bioróżnorodność i środowisko.
Jednak na drodze do niezbędnej transformacji w kierunku wykorzystania bardziej odnawialnych i zrównoważonych materiałów wciąż stoi wiele przeszkód. Aby trafić na rynek, technologie i techniki wytwarzania bioproduktów muszą być wydajne i opłacalne, a także dostępne dla wszystkich regionów. Wiele krajów w Europie nie dysponuje jednak dostatecznym doświadczeniem i wiedzą, które pozwoliłyby im w pełni czerpać korzyści z biorewolucji.
Proces transformacji
Poszukiwanie rozwiązania tego problemu i wspomaganie regionów w transformacji to główne cele wspieranego przez UE projektu POWER4BIO. W projekt zaangażowało się 10 różnych europejskich regionów, by wymieniać się wiedzą i najlepszymi praktykami dotyczącymi rozwoju silnego sektora bioproduktów. Owocem tych działań może być utworzenie nowych, zrównoważonych miejsc pracy dla lokalnych społeczności w takich sektorach, jak leśnictwo, akwakultura i ekologiczne środki chemiczne.
Zasięg geograficzny współpracy miał kluczowe znaczenie dla sukcesu tego projektu, jak mówi koordynator projektu Marcelino Gallego z hiszpańskiego centrum zrównoważonych technologii CIRCE. „Takie połączenie uczestników było niezwykle cenne, ponieważ umożliwiło regionom ze słabo rozwiniętymi strategiami biogospodarki czerpać wiedzę od tych bardziej doświadczonych”.
Na przykład Niemcy, jeden z regionów partnerskich, posiadają wysoce rozwiniętą biogospodarkę, która skupia się przede wszystkim na odpadach rolniczych i leśnych oraz surowcach pochodzących z sektorów związanych z leśnictwem. Z kolei stopień rozwoju biogospodarki na Mazowszu ocenia się na średni i niski.
Międzyregionalne wizyty i internetowe spotkania pomogły partnerom regionalnym w wymianie informacji i rozpoznawaniu możliwości współpracy. W projekt zaangażowali się także przedstawiciele środowiska akademickiego i liderzy lokalnego przemysłu, aby wspólnie znaleźć sposoby na zachęcanie obywateli do aktywnego uczestnictwa w biogospodarce, a także zwiększać świadomość dotyczącą płynących z niej korzyści gospodarczych i środowiskowych.
Powstał także zestaw narzędzi Bioeconomy Strategy Accelerator Toolkit (BSAT), który definiuje kroki, jakie regionalne władze powinny podjąć, aby opracować nową strategię biogospodarki lub aktualizować tę już istniejącą. „Rozwiązanie BSAT zostało wprowadzone już we wszystkich 10 regionach objętych projektem POWER4BIO”, podkreśla Gallego. „Ich doświadczenia pomogły nadać kształt narzędziom, a ich wkład był dla nas niezwykle cenny”.
Udostępnianie wiedzy
W sumie w projekt zaangażowało się prawie 2 000 interesariuszy, między innymi władze lokalne, przedstawiciele środowiska akademickiego i liderzy przemysłu. Opracowane w ramach projektu narzędzia, a szczególnie BSAT, w przyszłości będą pomagać regionom w budowaniu zrównoważonych, inkluzywnych i dostosowanych biogospodarek. To z kolei przełoży się na nowe, „zielone” miejsca pracy i czystsze środowisko, co niesie ze sobą bezpośrednie korzyści dla obywateli.
„Opracowaliśmy także kilka otwartych narzędzi internetowych, które pomogą regionom rozpoznawać dostępne możliwości”, mówi Gallego. „Udostępniliśmy na przykład wiele różnych rzeczywistych przypadków najlepszych praktyk w zakresie biorafinacji. Składały się na nie między innymi bardzo szczegółowe opisy składów biomasy, technologii konwersji i praktycznych zastosowań”.
Na przykład, jeśli regionalna rada chciałaby ustalić, czy biogazownia produkująca prąd byłaby odpowiednia dla danej społeczności, w katalogu znajdzie zrozumiałe informacje dotyczące wymaganych surowców i technologii, gotowości technologicznej rozwiązania i wytwarzanych produktów. To samo tyczy się rozwiązań pozwalających na przetwarzanie olejów roślinnych na biodiesel, a nawet metod hodowli grzybów na fusach z kawy.
Udostępniono także inne zalecane narzędzia pomagające mniej doświadczonym obszarom w rozwoju rozwiązań z zakresu biogospodarki. „W Europie Środkowej i Wschodniej powstały regionalne centra rozwoju biogospodarki, dzięki którym kluczowi regionalni interesariusze mogą współpracować nad strategiami w zakresie biogospodarki dla ich regionów”, dodaje Gallego.