PDF Basket
Satelity, czujniki i drony nieprzerwanie gromadzą ogromne ilości danych opisujących naszą planetę. Jednak dostęp do tak bogatych danych często nie przekłada się na lepsze praktyki środowiskowe.
„Sama dostępność danych nie zawsze wystarcza do wywarcia pozytywnego wpływu na gospodarowanie gruntami”, mówi Fabio Terribile, koordynator projektu LANDSUPPORT i profesor gleboznawstwa na włoskim Uniwersytecie Neapolitańskim im. Fryderyka II. „Unia Europejska dysponuje dobrymi politykami środowiskowymi, ale nie ulega wątpliwości, że stan środowiska w wielu przypadkach się pogarsza”.
Praktyczna platforma
Wiele sektorów, takich jak rolnictwo i leśnictwo, potrzebuje nie tylko dostępu do informacji, lecz także pełnego wsparcia operacyjnego, tak by nieprzetworzone dane stały się zrozumiałe i można było na ich podstawie podejmować działania pozytywne. Z tego założenia wyszedł zespół finansowanego ze środków UE projektu LANDSUPPORT, skupiającego 19 partnerów z 10 różnych krajów z Europy, Bliskiego Wschodu i Azji.
„Naszym zamierzeniem było opracowanie bezpłatnego, internetowego inteligentnego systemu wspomagania decyzji w oparciu o dane geoprzestrzenne”, wyjaśnia Terribile. „Celem było zapewnienie wsparcia dużej społeczności użytkowników końcowych, by umożliwić im bardziej zrównoważone planowanie przestrzenne i gospodarowanie gruntami”.
Prace nad projektem rozpoczęły się od połączenia danych z różnorodnych źródeł, takich jak unijna konstelacja satelitów Copernicus oraz zaawansowane modele klimatu. Cała ta złożoność jest „ukryta” za wygodnym interfejsem graficznym, który ma ułatwiać użytkownikom dostęp do platformy i pracę na niej. Przygotowano także krótkie samouczki opisujące korzystanie z systemu.
Na platformie LANDSUPPORT zgromadzone dane są przetwarzane z użyciem modeli i udostępniane w przystępnej i zrozumiałej postaci dzięki przygotowaniu ponad 100 narzędzi operacyjnych. Są to narzędzia umożliwiające symulację konkretnych systemów rolnych w celu oceny wydajności upraw i degradacji gleb. Zmienne opisujące środowisko, takie jak ilość zanieczyszczeń w glebie, można uwzględnić w bieżących i przyszłych scenariuszach klimatycznych.
„Platforma umożliwia także ocenę odporności na zmianę klimatu, a także społeczno-ekonomicznych aspektów gospodarowania gruntami”, dodaje Terribile. „Zaangażowanie dodatkowych pilotażowych ośrodków akwizycji danych zlokalizowanych poza Europą (np. w Tunezji) pozwoliło nam ocenić nasze narzędzia w zupełnie innych kontekstach geofizycznych, społeczno-ekonomicznych i kulturowych”.
Efektywne podejmowanie decyzji
Platforma LANDSUPPORT ma działać nawet po zakończeniu realizacji projektu. „Jeśli mamy skutecznie chronić nasze gleby i grunty, narzędzia muszą pozostać maksymalnie otwarte i dostępne dla dużych społeczności użytkowników”, mówi Terribile. „W związku z tym bardzo ucieszyło nas tak duże zainteresowanie platformą wśród interesariuszy, na przykład organów administracji publicznej oraz spółdzielczych wytwórni wina. Po zapoznaniu się z platformą i jej wypróbowaniu niektórzy członkowie włoskiego parlamentu uwzględnili ją nawet w projekcie przepisów ramowych w sprawie gleb”.
Platforma LANDSUPPORT sprawdziła się również w innych zastosowaniach. W samych tylko Włoszech korzystają z niej gospodarstwa i spółdzielnie uprawiające winorośl w Kampanii, władze miasta Neapol, Park Narodowy Cilento i kilka stowarzyszeń urbanistów. Ze stanowiącego część platformy narzędzia ekoturystycznego, pozwalającego użytkownikom uwzględniać kulturowe oraz środowiskowe problemy danego regionu wiejskiego, korzystali przewodnicy turystyczni. Jeden z takich przewodników dostarczył zespołowi projektu dane, które samodzielnie gromadził przez lata swojej pracy, dodatkowo wzmacniając system.
Terribile uważa, że platforma będzie pomocna dla wielu różnych użytkowników. Na przykład nowe narzędzie wspierające rozwój obszarów miejskich pozwala decydentom w całej UE symulować wpływ zasklepiania gleby – pokrywania gruntów drogami lub infrastrukturą – na środowisko na różnych obszarach Wspólnoty. Dzięki temu będą mogli kształtować przyszłą politykę w sposób ograniczający negatywny wpływ na środowisko.
Platforma zawiera także narzędzie do badania odporności na zmianę klimatu, które pozwala unijnym użytkownikom wizualizować potencjalne zmiany wskaźników klimatycznych, takich jak opady deszczu i temperatura, na przestrzeni czasu. Z kolei narzędzie do wskazywania najlepszych praktyk rolniczych daje rolnikom dostęp do danych, dzięki którym będą w stanie efektywniej przygotowywać plany na przyszłość, optymalizować wykorzystanie cennych zasobów, takich jak woda, oraz ograniczać użycie pestycydów. „Platforma będzie dostępna przez wiele lat”, mówi Terribile. „Szukamy już środków, które umożliwią jej dalszy rozwój”.