PDF Basket
Jedna trzecia światowej produkcji upraw jest zależna od zapylaczy, takich jak pszczoły. Jednak populacje pszczół stoją w obliczu wielu zagrożeń, takich jak utrata siedlisk, choroby i zanieczyszczenie środowiska.
Chociaż badania sugerują, że chemikalia stosowane w rolnictwie, takie jak pestycydy, zagrażają pszczołom, rzeczywiste ryzyko i wpływ tych substancji nie zostały skutecznie określone.
Aby rozwiązać ten problem, w ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu PoshBee naukowcy, pszczelarze, rolnicy, przedstawiciele przemysłu agrochemicznego, małe przedsiębiorstwa i organizacje charytatywne wspólnie opracowali metodologię badań w celu określenia kluczowych zagrożeń i ich prawdopodobnego wpływu na zdrowie pszczół.
„Nasza praca ma wpływ na politykę i praktyki w zakresie stosowania pestycydów, a narzędzia, które opracowaliśmy w celu monitorowania zdrowia pszczół, mogą okazać się przełomowe”, opowiada koordynator projektu, Mark Brown z Royal Holloway przy Uniwersytecie w Londynie będącym, gospodarzem projektu.
Metodologia i narzędzia
Członkowie projektu PoshBee przyjrzeli się dwóm systemom upraw: jabłkom i rzepakowi. Oba systemy są zależne od skutecznego zapylania, a przy tym stanowią cenne źródło pożywienia dla pszczół.
W celu zbadania wpływu chemikaliów stosowanych w rolnictwie, patogenów i stresu żywieniowego na pszczoły, zespół projektu PoshBee stworzył sieć 128 stanowisk terenowych w całej Europie, zamieszkałych przez kolonie pszczół miodnych, trzmieli i pszczół murarek. Dodatkowo założono siedem laboratoriów.
Podczas gdy część prac zmodyfikowała istniejące wcześniej oceny ryzyka dla zapylaczy, opracowano również nowe metody działania: laboratoryjne, półterenowe oraz terenowe. Po raz pierwszy wykorzystano też porobnicę włochatkę (Anthophora plumipes) gniazdującą na ziemi jako model do badania narażenia na rolnicze substancje chemiczne poprzez glebę.
Wykazano, że obrazowanie metodą spektrometrii masowej wspomaganej laserową jonizacją desorpcyjną ze wspomaganiem matrycowym jest przydatne w procesie analizy krwi pszczół w celu pomiaru narażenia na czynniki stresowe związane z chemikaliami rolniczymi i pasożytami, jak również do oceny skutków zdrowotnych. Podejścia proteomiczne wykorzystano również do ustalenia markerów molekularnych do wykorzystania w narzędziu umożliwiającym długoterminowe monitorowanie zdrowia pszczół.
Aby umożliwić pozyskiwanie wysokiej jakości danych z eksperymentów półterenowych oraz terenowych, współpracujące podmioty z sektora przemysłowego opracowały szereg innowacyjnych zasobów badawczych. Obejmowały one zintegrowany system badań terenowych, niedrogi pojemnik do przenoszenia pszczół, pułapkę na martwe pszczoły oraz nowy czujnik powietrza, który monitoruje narażenie na pestycydy wewnątrz ula.
Ważne wyniki
Zespół odkrył, że choć dieta oparta na pyłku może złagodzić skutek działania niektórych chemikaliów rolniczych u niektórych gatunków pszczół, nie dotyczy to wszystkich. Co więcej, różnorodność i obfitość kwiatów może wzmacniać, łagodzić lub nie mieć wpływu na skutki pestycydów, a dodatkowo taki wpływ jest nieprzewidywalny w przypadku różnych pestycydów i gatunków pszczół. Co dość intrygujące, wygląda na to, że niekiedy nieaktywne rolnicze substancje chemiczne mogą mieć większy wpływ na pszczoły niż składniki aktywne.
Jeśli chodzi o pszczoły miodne, zespół zaobserwował, że niska jakość nektaru może drastycznie zwiększyć szkody poczynione przez pestycydy, jednak naukowcy nie odnotowali znaczących skutków będących wynikiem narażenia na glifosat, pestycyd najpowszechniej stosowany w rolnictwie.
„Odkryliśmy, że wpływ pestycydów na kolonie pszczół miodnych bardzo trudno jest ocenić, ponieważ nawet niewielkie, niemal niemierzalne i nieprzewidziane różnice w warunkach początkowych skutkują różnym stanem zdrowia owadów. Nie jest więc zaskakujące, że długofalowe skutki stosowania pestycydów, takie jak wpływ na reprodukcyjne frakcje kolonii pszczół miodnych, nie są opisane w rzetelny sposób”, dodaje Brown.
Wyniki o dużym znaczeniu
Po opracowaniu szeregu opartych na dowodach dokumentów dotyczących polityk zespół projektu PoshBee spotkał się z przedstawicielami Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz różnych oddziałów Komisji Europejskiej, w tym Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska oraz Dyrekcji Generalnej ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich.
„Podkreśliliśmy konieczność wprowadzenia nowych regulacji odnośnie do stosowania pestycydów praz przeprowadzenia nowych ocen ryzyka, ponieważ rozwiązania istniejące obecnie nie uwzględniają pełnego spektrum wpływu pestycydów na różne gatunki pszczół”, wyjaśnia Brown.
Aby udostępnić wyniki uzyskane w ramach projektu szerszemu gronu odbiorców, badacze stworzyli wraz z zainteresowanymi stronami infograficzne podsumowania badań i udostępnili je tuż po publikacji pracy naukowej poruszającej ten temat.