PDF Basket
Każdego roku wszyscy mieszkańcy Unii Europejskiej wytwarzają przeszło 2,5 miliarda ton odpadów – to około 5 ton na osobę. Na szczęście większość tych odpadów można poddać recyklingowi i ponownie wykorzystać do innych celów. Jest jednak również zła wiadomość – takie działanie wymaga wdrożenia odpowiednich procesów zbiórek odpadów, co nastręcza wielu problemów.
„Główne wyzwanie związane z procesem zbiórki odpadów wynika z tego, że jest to bardzo rozproszony proces”, twierdzi Tjerk Wardenaar, konsultant firmy EGEN, która jest częścią PNO Group – wiodącego partnera projektu. „Indywidualni konsumenci wyrzucają niewielkie ilości odpadów, władze lokalne i regionalne wdrażają systemy zbiórki odpadów, przedsiębiorstwa zajmujące się gospodarowaniem odpadami zajmują się ich zbieraniem, przedsiębiorstwa recyklingujące odzyskują materiały i tak dalej”.
Dzięki wsparciu z finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu COLLECTORS Wardenaar chce poszerzyć wiedzę ludzi na temat wzajemnych powiązań między kolejnymi krokami i działaniami. „Zbiórki odpadów są w dużej mierze uzależnione od połączenia czynników społecznych i technicznych”, wyjaśnia. „Naszym celem jest zdefiniowanie najlepszych praktyk, które będą mogli wykorzystać decydenci w celu wdrażania zintegrowanych systemów zbiórki odpadów, co z kolei umożliwi realizację założeń transformacji europejskiej gospodarki, a także przejście na bezodpadową gospodarkę o obiegu zamkniętym”.
Wytyczne dla decydentów na każdym szczeblu
Pierwszym działaniem w ramach projektu było zgromadzenie informacji na temat 242 systemów zbierania odpadów działających w całej Europie. Zgromadzone w wyniku tych badań dane i informacje zostały następnie zestawione, przeanalizowane i zebrane w internetowej bazie danych, której zasoby można przeszukiwać według określonej charakterystyki przepływu odpadów lub według charakterystyki lokalnej bądź regionalnej.
Na danych opiera się również 12 studiów przypadków, które odnoszą się do szeregu różnych rodzajów systemów zbiórek odpadów, obejmując zarówno oceny cyklu życia, jak i analizy kosztów i korzyści. W ramach prac nad studiami przypadków badacze uwzględnili także czynniki motywujące mieszkańców do korzystania z systemów zbiórek odpadów, które zwiększają ich dopasowanie do szerszego łańcucha wartości recyklingu. „Opracowane studia przypadków prezentują przykłady najlepszych praktyk w zakresie zbiórek odpadów w wielu regionach”, zauważa Wardenaar.
W ramach projektu powstały również wytyczne oraz zalecenia dotyczące tworzenia bardziej wydajnych systemów zbiórek odpadów. Badacze opracowali szczegółowe wytyczne dla decydentów na wszystkich szczeblach władzy, od władz lokalnych, przez regionalne i krajowe, kończąc na unijnych. Jednym z zaleceń projektu dla władz krajowych i UE jest odchodzenie od tradycyjnej gospodarki odpadami komunalnymi i zastąpienie jej podejściem opartym na zasadach gospodarki o obiegu zamkniętym. Na szczeblu lokalnym decydenci mogą korzystać z praktycznych i łatwych do wdrożenia zaleceń, dzięki którym mogą poprawić wydajność istniejących systemów zbiórki odpadów.
„Choć cele ustalane na szczeblu całej UE, na przykład określone w ramach europejskiej dyrektywy ramowej w sprawie odpadów, są niezwykle ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi systemów zbiórek odpadów, ich realizacja jest bezpośrednio uzależniona od ich skutecznego wdrożenia na szczeblach lokalnym i regionalnym”, wyjaśnia Wardenaar. „Nasze zalecenia podkreślają znaczenie problemów i wyzwań, z jakimi muszą mierzyć się podmioty lokalne w procesie realizacji tych założeń w praktyce.
Duży wpływ zaleceń
Zalecenia opracowane w ramach projektu już teraz przynoszą pierwsze efekty. Kilku partnerów należących do konsorcjum projektu podjęło współpracę z przedstawicielami władz lokalnych i regionalnych odpowiedzialnymi za zbiórki odpadów, by realizować ich założenia w praktyce. Co więcej, Komisja Europejska przygląda się bliżej rezultatom projektu i opracowanym w ramach prac zespołu zaleceniom, postrzegając je jako jeden ze sposobów wspierania harmonizacji zróżnicowanych systemów zbiórki odpadów na terenie całej Europy.
Jak twierdzi Wardenaar, świadczy to o znaczącym zainteresowaniu oraz poparciu dla tworzenia lepszych systemów zbiórek odpadów. „Jesteśmy świadkami zainteresowania nie tylko ze strony decydentów politycznych, ale także – przede wszystkim – ze strony mieszkańców”, podsumowuje Wardenaar. „Aby wykorzystać to zainteresowanie, musimy rozszerzyć zakres naszych prac i podejmować dalsze działania, żeby dopilnować, aby nasze systemy zbiórek odpadów sprzyjały recyklingowi i wspierały transformację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym”.