PDF Basket
Οι κοινωνίες εξαρτώνται από την προβλέψιμη και αδιάλειπτη λειτουργία των κρίσιμων υποδομών, όπως της ηλεκτροδότησης και της υδροδότησης. Οι κοινωνίες, για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση, έχουν γίνει περισσότερο αλληλοεξαρτώμενες και εξαρτώμενες από προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, γεγονός που τις θέτει σε αυξανόμενο κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων. Παράλληλα, οι εν λόγω επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας καλούνται να αντιμετωπίσουν και να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως έντονους καύσωνες, ξηρασίες, πυρκαγιές και πλημμύρες.
Χάρη στη χρηματοδότηση Teaming της ΕΕ, το Κέντρο Αριστείας ΚΟΙΟΣ (KIOS CoE) στην Κύπρο αναπτύσσει ευφυή συστήματα για να διασφαλίσει ότι οι κρίσιμες υποδομές είναι αποτελεσματικότερες, εξυπνότερες, οικολογικότερες και ασφαλέστερες.
«Οι ενθουσιώδεις ερευνητές μας έχουν μετατρέψει επιτυχώς τις γνώσεις αιχμής σε απτές λύσεις», δηλώνει ο συντονιστής του έργου Μάριος Πολυκάρπου. «Κατά την πανδημία, ανέπτυξαν ψηφιακά εργαλεία προκειμένου να βοηθήσουν τις δημόσιες αρχές να ελέγξουν την εξάπλωση του COVID-19 στην Κύπρο.»
Πράγματι, για να αναδείξει το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της χώρας, το ΚΟΙΟΣ δέχθηκε επίσημη επίσκεψη, τον Ιούλιο του 2021, από τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Έξυπνες λύσεις που οδηγούν σε θετικές αλλαγές
Το ΚΟΙΟΣ δημιουργήθηκε ως ερευνητική μονάδα του Πανεπιστημίου Κύπρου το 2008, με την υποστήριξη της ΕΕ και σε συνεργασία με το Imperial College του Λονδίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο, και έγινε Κέντρο Αριστείας το 2017. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο κέντρο αυτού του είδους στην Κύπρο, όπου πάνω από 180 ερευνητές συνεργάζονται με εθνικούς και διεθνείς βιομηχανικούς και κυβερνητικούς εταίρους.
Το Κέντρο εφαρμόζει τεχνολογίες αιχμής, όπως την τεχνητή νοημοσύνη, το διαδίκτυο των πραγμάτων και τη ρομποτική, με σκοπό την παρακολούθηση, τον έλεγχο, τη διαχείριση και την ασφάλεια των συστημάτων κρίσιμων υποδομών.
«Βοηθάμε να μετασχηματιστεί όλο το φάσμα κρίσιμων υποδομών –ενέργεια, ύδρευση, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, υγειονομική περίθαλψη και λύσεις αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών– σχεδιάζοντας ευφυή συστήματα για να κάνουμε πιο αποδοτικούς και ανθεκτικούς τον εφοδιασμό και τη χρήση αυτών των πόρων», εξηγεί ο κ. Πολυκάρπου, που είναι διευθυντής του Κέντρου.
Τα νέα προϊόντα και υπηρεσίες συνδημιουργούνται από τα ενδιαφερόμενα μέρη, μεταξύ των οποίων είναι εθνικές εταιρείες υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, ρυθμιστικές αρχές και υπουργεία, και στη συνέχεια αξιολογούνται χρησιμοποιώντας φυσικές αλλά και εικονικές τράπεζες δοκιμών.
Οι πρόσφατες καινοτομίες που έχουν ήδη εφαρμοστεί και βρίσκονται σε συνεχή ανάπτυξη περιλαμβάνουν:
- μια πλατφόρμα εικονικής πόλης, η οποία προσομοιώνει τη λειτουργία των κρίσιμων υποδομών, προσφέροντας υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων για την αύξηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας·
- μια προσομοίωση σε πραγματικό χρόνο του συστήματος ηλεκτροδότησης της Κύπρου για δοκιμές τροποποίησης·
- το λογισμικό της πλατφόρμας (GNOSIS), που αναλύει τα δεδομένα των κυπριακών συγκοινωνιών για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, της κατανάλωσης καυσίμων και των εκπομπών·
- την πλατφόρμα Oceanos, που αναλύει τα δεδομένα από το δίκτυο ύδρευσης της Λεμεσού με σκοπό να εντοπίζονται διαρροές.
Το 2019, μία από τις καινοτομίες του Κέντρου, το Swifttag, κέρδισε το Βραβείο Καινοτομίας της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων Κύπρου. «Το Swifttag χρησιμοποιεί τεχνικές επεξεργασίας εικόνας και μηχανικής μάθησης προκειμένου να ερμηνεύει δεδομένα από μια σειρά αισθητήρων, αυτοματοποιώντας τον τρόπο με τον οποίο τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη βρίσκουν επιζώντες κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης. Αυτό συνδυάζεται με τρισδιάστατους χάρτες της περιοχής αναζήτησης ώστε να γίνεται αποτελεσματικότερα η αποτίμηση της κατάστασης από τους διασώστες, οι οποίοι μπορούν να βλέπουν τις πληροφορίες στις ψηφιακές τους συσκευές», προσθέτει ο κ. Πολυκάρπου. Το Swifttag δοκιμάστηκε με επιτυχία κατά τη διάρκεια ασκήσεων στην Κύπρο και στο εξωτερικό και έχει ήδη χρησιμοποιηθεί από την Πολιτική Άμυνα της Κύπρου σε πραγματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πρόσφατη αναζήτηση αγνοούμενων πεζοπόρων στη χερσόνησο του Ακάμαντα, στην Κύπρο.
Συμβολή στη διαμόρφωση της έρευνας επόμενης γενιάς
Το ΚΟΙΟΣ, για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση όχι μόνο εθνικών, αλλά και περιφερειακών, ακόμη και παγκόσμιων προκλήσεων, δημιούργησε έναν κόμβο καινοτομίας, ο οποίος συνεργάζεται πλέον με περισσότερους από 300 οργανισμούς στην Κύπρο και στο εξωτερικό.
Το Κέντρο συντονίζει έργα που είναι πρωτοπόρα όσον αφορά τον μελλοντικό σχεδιασμό κρίσιμων υποδομών, όπως το Water-Futures, το οποίο αναπτύσσει καλύτερα αστικά συστήματα πόσιμου νερού, και το PathoCERT, το οποίο βοηθάει να προστατεύονται οι υπεύθυνοι πρώτης γραμμής από παθογόνα που μεταδίδονται μέσω του νερού.
«Οι καινοτομίες μας πρωτοστατούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των κρίσιμων υποδομών της Κύπρου», δηλώνει ο κ. Πολυκάρπου. «Συνδυαστικά, μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αυξάνουν την παραγωγικότητα, δίνουν ώθηση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ελαχιστοποιούν τις ζημιές στα οικοσυστήματα, ενώ κρατούν τους πολίτες ασφαλείς.»