PDF Basket
Zarządzanie kryzysowe jest jedną z tych dziedzin, które wymagają ciągłego doskonalenia. Wynika to z faktu, że rodzaje zagrożeń, a także ich charakterystyka i przewidywalność stale się zmieniają, w szczególności na skutek zmiany klimatu. Sytuację dodatkowo utrudnia większa podatność obywateli na zagrożenia oraz rozległa sieć wzajemnych powiązań na poziomie technicznym i wspólnotowym.
W związku z powyższym należy wspierać rozwój technologii zarządzania kryzysowego, jednocześnie biorąc pod uwagę fakt, że wdrażanie radykalnych zmian (ewentualnie brak jakichkolwiek innowacji) wiązałoby się ze zbyt wysokimi kosztami i groziło utratą już istniejącego potencjału. W tak delikatnym kontekście w latach 2014–2020 był prowadzony finansowany ze środków UE projekt DRIVER+.
„Celem projektu DRIVER+ nie było całościowe przedefiniowanie możliwości zarządzania kryzysowego. Chodziło nam raczej o wsparcie europejskiego systemu zarządzania kryzysowego w zakresie jego odpowiedzi na wymagania, jakie mogą pojawiać się w przyszłości, w ramach rozmieszczonego w kilku europejskich krajach środowiska testowego. W jego skład weszły wirtualnie połączone ośrodki testowe i laboratoria kryzysowe”, mówi Marcel van Berlo odpowiedzialny za koordynację projektu DRIVER+ z ramienia niezależnej organizacji TNO. „W ramach środowiska testowego dostawcy rozwiązań, badacze, decydenci i obywatele mogą wspólnie proponować nowe podejścia lub rozwiązania dla bieżących problemów oraz czerpać korzyści z dobrze wyważonego pakietu kompleksowych rozwiązań zarządzania kryzysowego”.
Trzy najważniejsze cele projektu DRIVER+, które obejmowały środowisko testowe, pakiet rozwiązań oraz wspólne podejście do zarządzania kryzysowego, były ze sobą ściśle powiązane. Środowisko testowe powstało z zamiarem przetestowania, wyselekcjonowania i opracowania pakietu narzędzi, zaś wspólne podejście do problemu zarządzania kryzysowego odegrało kluczową rolę w zaprojektowaniu środowiska testowego i jego walidacji. Uczestnictwo w tym procesie ponad 130 organizacji zarządzania kryzysowego, 64 dostawców rozwiązań i ponad 40 przedstawicieli strony legislacyjnej przyczyniło się do uzgodnienia wspólnego podejścia, które samo w sobie ma kluczowe znaczenie dla procesu wdrażania pakietu narzędzi DRIVER+ w całej Europie, a ponadto pomaga zapewnić, że środowisko testowe zachowa ciągłość w perspektywie długoterminowej.
Narzędzia przyszłości
„Nasze narzędzia i metody powstały z myślą o organizacjach zarządzania kryzysowego, aby z ich pomocą mogły one zwiększać swój potencjał i zarządzać innowacjami”, mówi van Berlo. „Pracowaliśmy nad wspólną metodologią budowy potencjału, aby doprowadzić do usystematyzowania zaleceń i zagadnień wymagających dalszych badań, a te z kolei przyczyniły się do stworzenia zaleceń mających wspomagać wdrażanie nowych rozwiązań. Takie podejście sprzyja wymianie doświadczeń, dzięki czemu każdy europejski podmiot zarządzania kryzysowego może dzielić się spostrzeżeniami z innymi organizacjami i zapewniać, że wyniki testów pozostaną aktualne”.
Testy w ramach projektu DRIVER+ odbywały się w czterech europejskich krajach, zaś ich zwieńczeniem była końcowa demonstracja rozwiązania. Każdy test odbywał się zgodnie ze specjalnie przygotowanym scenariuszem: wyciek silnie toksycznych substancji chemicznych w Polsce, pożary dużych połaci lasu we Francji, intensywne powodzie w Królestwie Niderlandów oraz silne trzęsienie ziemi w Austrii. Wszystkie te zdarzenia miały miejsce w niezwykle złożonych warunkach. I tak, scenariusz testowany w Austrii zakładał nie tylko samo trzęsienie ziemi, ale także jego następstwa, takie jak intensywne opady deszczu, zaginięcia ludzi i ofiary śmiertelne, zawalenia budynków, zablokowanie dróg oraz zagrożenie ze strony zakładów przemysłowych produkujących substancje niebezpieczne. W symulacjach brały udział wszystkie lokalne i krajowe organizacje reagowania kryzysowego, a ponadto kierowano apele o pomoc międzynarodową.
Z kolei demonstracja koncepcji skupiła się na potrzebach Centrum Reagowania Kryzysowego (ang. Emergency Response Coordination Centre, ERCC) w Brukseli, przynosząc odpowiedź na pytanie o to, jak rozwiązania DRIVER+ mogą poprawić komunikację pomiędzy ERCC a zespołami wysyłanymi do kraju ogarniętego kryzysem.
Wszystkie komponenty środowiska testowego DRIVER+ są dostępne na stronie github.com jako oprogramowanie typu open-source. Należą do nich: infrastruktura techniczna, która umożliwia połączenie z dotychczasowymi systemami, symulatorami i symulacjami; narzędzie do zarządzania testami, które służy do tworzenia szeregu scenariuszy oceniających konkretne aspekty prowadzonych testów; narzędzie wspierające obserwatorów, które zawiera listy kontrolne i kwestionariusze dla obserwatorów i uczestników testów; oraz narzędzie do analizy pointerwencyjnej, w którym zapisywane są wszystkie listy kontrolne, kwestionariusze i komunikaty na potrzeby przyszłej oceny. Wszystkie pozostałe narzędzia DRIVER+, takie jak Trial Guidance Methodology oraz platforma Crisis Management Innovation Network Europe (CMINE) są ogólnodostępne i zarządzane przez poszczególnych partnerów.
Choć projekt DRIVER+ dobiegł końca w czerwcu 2020 roku, opracowane przez jego twórców narzędzia są wykorzystywane i dalej rozwijane w ramach kolejnych unijnych oraz krajowych projektów. Zespół projektu DRIVER+ wyraża nadzieję, że dzięki jego staraniom uda się niewielkim kosztem uzupełnić dotychczasowe europejskie systemy zarządzania kryzysowego o nowe rozwiązania. Skupienie się na obecnych i dających się przewidzieć wyzwaniach, a także wykorzystanie wniosków z prac badawczych prowadzonych przez inne zespoły finansowane ze środków unijnych sprawia, że zestaw narzędzi DRIVER+ jest niezwykle cenny dla wszystkich zainteresowanych stron, a także pozwala chronić obywateli w sytuacji kataklizmu. Co więcej, zakres tych narzędzi jest obecnie rozszerzany o rozwiązania przydatne podczas walki z pandemią.